Chim Vĩ Hỏa - Diamond Firetail Finch

Chim vĩ hỏa - Diamond Firetail là một trong những loài finch đặc hữu của Australia, có kích thước dài từ 10 đến 12 cm, nặng khoảng 17 gram, với lớp lông đốm trắng điểm trên nền đen chạy dọc 2 bên sườn rất đặc trưng. Mỏ, viền mắt và chóp đuôi có màu đỏ tươi. Phần cổ họng và bụng màu trắng được phân cách bởi dải yếm màu đen. Chim vĩ hỏa thường có đầu màu xám, chóp cánh màu nâu. Đây là màu tự nhiên của chim vĩ hỏa.

Ảnh: Billy liu

Chim vĩ hỏa được tìm thấy ở phía đông Australia từ Bán đảo Eyre, Nam Úc, đến đông nam Queensland, thường nằm trên sườn của dãy Great Dividing. Chúng thường sinh sống trong các khu rừng bạch đàn, bìa rừng, khu vực ven sông, đất nông nghiệp và các đồng cỏ tự nhiên.

Bản đồ phân bố chim vĩ hỏa (Nguồn: environment.nsw.gov.au)

Vĩ hỏa thường kiếm ăn trên mặt đất, bới tìm và ăn các loại hạt cỏ. Trong mùa sinh sản, chúng thường ăn thêm các loại côn trùng nhỏ. Trong tự nhiên, người ta thường bặt gặp các đàn vĩ hỏa từ 5 đến 40 con và đôi khi nhiều hơn. Từ giữa tháng 8 đến tháng 1 hàng năm, các nhóm lớn sẽ tách thành các nhóm nhỏ để bắt đầu mùa sinh sản. Tổ chim vĩ hỏa thường có hình cầu, được xây dựng trong các bụi rậm và các tán cây có nhiều cành.

Chim vĩ hỏa kiếm ăn trên mặt đất.

Bụi cây rậm nơi chim vĩ hỏa làm tổ (Ảnh: GeoffPark)

Chim vĩ hỏa xây tổ (Ảnh: GeoffPark)

Cả chim trống và chim mái cùng tham gia xây tổ, nhưng thường chim mái sẽ tự đan mặt trong và hoàn thiện tổ của mình trước khi đẻ trứng. Chúng sử dụng các vật liệu như sợi dừa, giấy vụn, cỏ khô và lông vũ. Vào mùa sinh sản, con đực thu hút sự chú ý của con cái bằng cách cắp giữ một mảnh cỏ khô trong mỏ của mình, vừa hót vừa nhảy lắc lư lên xuống trên cành cây. Trong điều kiện bình thường, tương đối khó phân biệt trống mái khi quan sát màu sắc và hình dáng bên ngoài của chim vĩ hỏa. Chỉ vào mùa giao phối, mỏ của chim trống mới bắt đầu chuyển sang màu đỏ đậm. Chim vĩ hỏa có tập tính giao phối trong tổ. Sau khi giao phối, chim cái có thể đẻ khoảng bốn đến sáu trứng và ấp chúng cùng với con đực trong 14 ngày. Cả chim trống và chim mái đều nuôi tham gia nuôi con. Khoảng 20-30 ngày sau khi nở, chim con sẽ rời khỏi tổ. Chim vĩ hỏa mái có thể bắt đầu sinh sản sau 9 đến 12 tháng tuổi. Tuổi thọ của chúng thường từ 5 đến 7 năm.

Chim vĩ hỏa trống cắp cọng cỏ để tán tỉnh chim mái. (Ảnh: Trish Meyer)

Chim vĩ hỏa nghỉ ngơi trên cành cây khô.

Chim vĩ hỏa làm tổ trên cành cây. (Ảnh: GeoffPack)

Trong môi trường nuôi nhốt, chim vĩ hỏa được lai tạo và có các đột biết về màu lông và màu mỏ như Yellow Diamond, Silver Diamond, Pied Diamond, White Diamond, Fawn Diamond.

Chim vĩ hỏa màu Pied. (Ảnh: Graham Warrender)

Chim vĩ hỏa đuôi cam (Ảnh: PicsWe)

Chim vĩ hỏa silver (Ảnh: Ohmi Finch)

Dinh dưỡng cho chim vĩ hỏa nuôi trong nhà tương đối giống với khẩu phần ăn của các giống finch khác. Mọi người có thể tham khảo chi tiết tại bài viết Dinh dưỡng cho finch. Vào thời kỳ sinh sản, có thể bổ sung thêm các loại con trùng như sâu gạo, trứng kiến để chim sinh sản và nuôi con tốt hơn.

Một vài hình ảnh chim vĩ hỏa nuôi sinh sản tại nhà Nguyễn Khắc Phi Long

Chim vĩ hỏa bố mẹ.

Bé vĩ hỏa con dưới 1 tuần tuổi.

Vĩ hỏa con bắt đầu có lông màu đỏ sau chóp đuôi ở 2 tuần tuổi.

Chim vĩ hỏa con 1 tháng tuổi bắt đầu tập ăn.

Chim vĩ hỏa con trên 1 tháng bắt đầu xuất hiện lông trưởng thành.

Chim vĩ hỏa con đã trưởng thành và thay lông xong

Đôi bạn thân vĩ hỏa và long cơ.

Nguyễn Khắc Phi Long

(Tài liệu tham khảo: Environment.nsw.gov.au, Wikipedia.com)